Eradykacja PRRSV w Chile: sukces i ponowne zawleczenie wirusa

Od 2000 do 2007 roku z sukcesem przeprowadzono w Chile program eradykacji PRRSV. Niestety w październiku 2013 roku potwierdzono zawleczenie nowego szczepu PRRSV do kilku ważnych ferm w tym kraju.Od 2000 do 2007 roku z sukcesem przeprowadzono w Chile program eradykacji PRRSV. Niestety w październiku 2013 roku potwierdzono zawleczenie nowego szczepu PRRSV do kilku ważnych ferm w tym kraju.

W artykule przedstawiamy przebieg program eradykacji PRRSV w latach 2000-2007, oraz powtórny wybuch choroby w 2013 roku.

Program eradykacji PRRSV w latach 2000-2007

Obecność PRRSV w Chile wykazano po raz pierwszy testem ELISA w 1999 roku, w kilku regionach kraju.

Fermy zakażone PRRSV, w których rozpoczęto program eradykacji w 2000 roku produkowały świnie w cyklu zamkniętym (12 ferm) lub były złożone z wielu obiektów (multisite, 5 ferm). Wyizolowany w Chile szczep należał do genotypu amerykańskiego (obecnie PRRSV Typ 2), i uzyskał nazwę SAG (patrz dendrogram). Szczepów należących do genotypu europejskiego (obecnie PRRSV Typ 2) w Chile nigdy nie wykryto.

Ryc. 1 Dendogram sekwencji PRRSV. Szczep SAG wyizolowano w Chile w 2006 roku.

Decyzja o rozpoczęciu eradykacji PRRSV w Chile oparta była na następujących przesłankach:

• Niewielkie rozprzestrzenienie wirusa i koncentracja zakażonych ferm na niewielkim obszarze (w zakażonych fermach przebywało 15% loch)

• Fermy zarodowe i należące do dużych firm produkcyjnych nie były zakażone PRRSV

• Choroba obniżała wydajność produkcji w zakażonych fermach

• Istniejące ryzyko:

  • rozprzestrzenienie wirusa na pozostałe fermy w Chile

  • wpływ na eksport materiału zarodowego i wieprzowiny

• Zwalczanie PRRSV wiąże się z wysokimi kosztami dla producentów trzody chlewnej jak i całej gospodarki

• Uzgodnione zasady współpracy producentów i służb weterynaryjnych, oraz zasady finansowania i zarządzania programem

• Służby weterynaryjne w istotnym stopniu podjęły się realizacji badań przesiewowych świń w małych gospodarstwach i pokrycia kosztów tego postępowania

Strategia programu eradykacji PRRSV

Jednym z kluczowych aspektów programu było zdefiniowanie zasad postępowania:

• PRRS jest uznana za chorobę podlegającą obowiązkowi zgłaszania

• Program opiera się na porozumieniu prywatno-publicznym

• Regulacje i eradykacja uznane zostały przez służby weterynaryjne i Agricultural and Farming Service (SAG) za oficjalne postępowanie

• Używanie szczepionek przeciw PRRS zostało w Chile zabronione

• Wprowadzono ścisły program bioasekuracji

Brak bioasekuracji na fermie świń

Ferma stosująca zasady bioasekuracji

Etapy planu eradykacji (2000-2007)

Zdecydowano zróżnicowaniu strategii kontroli i eradykacji w zależności od rodzaju fermy:

Fermy o cyklu zamkniętym: całkowita depopulacja i repopulacja lochami wolnymi od PRRS z ferm satelitarnych, w celu skrócenia okresu, w którym fermy były puste.

Fermy wireloobiektowe (multi-site):wdrożenie programu opracowanego przez Monsterrat Torremorrel i wsp. (2000), który oparty jest na następujących podstawach:

1. Obiekt 1 (ferma loch) musi być ustabilizowana pod kątem krążenia wirusa, a więc zamknięta dla remontu przez co najmniej 6 miesięcy. Po tym okresie spodziewana jest produkcja odsadzanych prosiąt wolnych od wirusa.

2. Obiekt 2 i 3 poddawane są częściowej lub całkowitej depopulacji tak aby ujemne prosięta z obiektu 1 mogły posłużyć do ich zasiedlenia, przez co cała ferma staje się wolna od PRRS

Tabela 1. Podsumowanie procedur eradykacji PRRS w fermach multi-site farms. Źródłow: Asprocer, 2006

Wyniki realizacji program eradykacji (2000-2007)

W 2001 roku wyeliminowano ostatnie lochy z fermy, która była dodatnia w 2008 roku. W 2013 roku Chile ogłosiło się w OIE krajem wolnym od PRRS.

Ewolucja sytuacji odnośnie PRRS w trakcie realizacji programu zaprezentowano na następującym wykresie.

Wykres 1. Ewolucja liczby loch dodatnich w kierunku PRRSV na podstawie wyników ELISA uzyskiwanych u prosiąt.Źródło: Asprocer, 2007.

.

Za główne czynniki ryzyka zawleczenia wirusa na PRRS na ujemne fermy program uznawał:

• Lokalizacja fermy i odległość do zakażonych obiektów

• Transport świń zakażonych PRRSV do punktów skupu i rzeźni oraz kontakt ludzi lub pojazdów z ferm wolnych od PRRS

• Obsługa fermy i realizacja zasad bioasekuracji

Powtórne zawleczenie PRRSV do Chile w 3013 roku i program eradykacji

W dniu 9 października 2013 roku, po raz pierwszy od 2008 roku stwierdzono zakażenie PRRSV testem ELISA i PCR, na fermie wielkotowarowej, w wyniku czego eliminacji poddano 17 658 świń. Mimo to zakażenie stwierdzono w 4 małych fermach posiadających 90 świń, zlokalizowanych w sąsiedztwie pierwszej, dużej fermy. Jedna z tych ferm została wytypowana jako źródło zakażenia dużej fermy. Ferma ta, tucząca świnie, sprzedawała zwierzęta na rynkach, skąd prawdopodobnie doszło do rozprzestrzenienia się infekcji w listopadzie 2013 roku. Badania wykazały, że był to nowy szczep wirusa (patrz dendrogram).

Dendrogram obrazuje pokrewieństwo szczepów izolowanych w trakcie prowadzenia poprzedniego programu eradykacji (2000-2007), oznaczonych kolorem żółtym, i szczepu wyizolowanego w fermie wielkotowarowej w 2013 roku, oznaczonego kolorem czerwonym. Ten ostatni szczep nazwano PRRS Maipo Chile 2013. Można zauważyć, że najbliżej spokrewnionym z nim szczepem był izolat z 2010 roku ze stanu Sonora w Meksyku, a podobieństwo między nimi wynosiło 96% (SAG, 2014).

Informacja ta potwierdza, że ostatnio wyizolowany szczep nie był spokrewniony z wcześniej wykrytymi w Chile szczepami z lat 2000-2007.

Obecnie pracujemy głównie na fermach multi-site, które zaczynają od stabilizacji stad loch w celu produkcji negatywnych prosiąt. Niektóre z ferm o cyklu zamkniętym zostały zdepopulowane i zasiedlone wolnymi od wirusa świniami.

Wszystkie zakażone fermy muszą zgłosić plan zwalczania PRRS i dostarcza okresowe raporty do SAG.

Wyniki realizacji programu eradykacji (2013- .…)

Fermy multi-site będące w trakcie stabilizacji dążą do uzyskania statusu wolnego od PRRS (ujemne wyniki PCR u prosiąt) po 8 miesiącach od infekcji. Dla przyspieszenia procesu stabilizacji wprowadza się zasady McRebel, takie jak unikanie mieszania miotów, używanie jednej igły tylko dla jednego miotu, ograniczenie dostępu ludzi do porodówek, itd.

Poprzez ASPROCER-SAG, wszystkie fermy mają dostęp do systemu PADRAP co na podstawie analizy poziomu bioasekuracji umożliwia identyfikację obszarów wymagających poprawy zasad.

Poprawie uległy programy bioasekuracji, szczególnie w odniesieniu do czyszczenia ciężarówek służących do transportu świń do rzeźni. Fermy ustaliły zasady powtórnego czyszczenia dla dalszego zmniejszenia ryzyka kontaktu z wirusem.

Służby weterynaryjne ustaliły ścisłe zasady próbobrania pozwalające na szybkie wykrycie PRRSV we wszystkich chilijskich fermach. W przypadku małych gospodarstw badania są prowadzone przez pracowników państwowych, a w przypadku ferm wielkotowarowych przez lekarzy, z którymi SAG podpisał umowy.

Program nie ma określonej daty zakończenia, która zależeć będzie od uzyskania spodziewanych wyników.