X
XLinkedinWhatsAppTelegramTelegram
0
Czytaj ten artykuł w:

Heterozja i chów wsobny

Korzyści i ryzyko związane z heterozją i chowem wsobnym.

Heterozja (znana również jako żywotność mieszańców) i chów wsobny (endogamia, inbred) są bardzo ważne w hodowli świń. Heterozja pochodzi z krzyżówek ras, natomiast inbred dotyczy czystej rasy. Niosą ze sobą przeciwne skutki, jedno poprawia wydajność, drugie ją zmniejsza, zwłaszcza jeśli chodzi o cechy reprodukcyjne.

Geny dziedziczone są w parach, po jednym od każdego z rodziców. Heterozja zwiększa liczbę różnych par alleli i zwiększa heterozygotyczność, w wyniku stłumienia niepożądanych recesywnych alleli od jednego rodzica przy dominujących allelach od drugiego rodzica. Chów wsobny skutkuje homozygotycznością, co zwiększa szanse, że potomstwo będzie posiadać cechy recesywne lub szkodliwe.

 

Heterozja

Korzyści z hybrydyzacji, poprzez wykorzystanie heterozji są sprawdzone przez eksperymenty naukowe i wyniki hodowlane. Istnieją trzy komponenty heterozji: indywidualne (występujące przy krzyżowaniu potomstwa), mateczne (gdy matka jest krzyżówką) oraz ojcowskie (gdy ojciec jest krzyżówką). Tak więc skrzyżowanie dwóch zwierząt czystej rasy będzie produkować potomstwo wykazujące indywidualne heterozje, co zaskutkuje lepszymi współczynnikami przeżywalności. Jednakże, jeśli matka jest krzyżówką, to można spodziewać się większej liczby urodzonych prosiąt  i krótszego odstępu między porodem a kryciem dzięki heterozji matek. Heterozja ojcowska jest odpowiedzialna głównie za cechy libido i cechy nasienia.

Jako przykład ulepszeń, które wynikają z heterozji, załóżmy, że czyste rasowo stado zarodowe produkuje 24 prosięta na lochę rocznie. Po skrzyżowaniu z inną rasą (jak w multiplikacji) dochodzi do 6% zwiększenia wydajności. Gdy samica-krzyżówka jest następnie pokryta trzecią rasą wzrost wydajności w porównaniu do czystej hodowli wynosi 17%:

 

  Rasa knura Rasa lochy % pros./ locha/rok Korzyść*
Czysta rasa (GGP) A A 100 24.0 -
Multiplikacja (GP) A B 106 25.4 +1.4
Komercyjnie (Trzy rasy) A BC 117 28.1 +4.1

* Ulepszenie w zakresie liczby prosięta/locha/rok w stosunku do czystych ras

 

Należy zauważyć, że dokładny poziom produkcji zależy od potencjału genetycznego kompozytowych ras i układów krzyżowania. Na przykład, linie syntetyczne i linie backcrossing/crisscrossing (krzyżowanie wsteczne/krzyżowanie na zmianę) nie maksymalizują heterozji i nie będą tak skuteczne jak "optymalny" system trzech ras. To częściowo tłumaczy, dlaczego pierwsza krzyżówka lochy z trzecią krzyżówką samca jest globalnie przyjętym systemem w produkcji trzody chlewnej.

 

Chów wsobny

"Odwrotnością" heterozji jest chów wsobny, kiedy to dochodzi do spadku wydajności reprodukcyjnej ze względu na krzyżowanie blisko spokrewnionych zwierząt. Chów wsobny wpływa na zmniejszenie liczebności miotu, wagi prosiąt, osiągnięcie dorzewania i libido knurów. Dodatkowo chów wsobny może prowadzić do zwiększenia częstości występowania pewnych wad (zobacz: baza danych Online Mendelian Inheritance in Animals (OMIA).

Poziom chowu wsobnego mierzy się współczynnikiem chowu wsobnego, który zależy od stopnia pokrewieństwa pomiędzy zwierzętami. Współczynniki inbredu można obliczyć dla poszczególnych knurów, pojedynczych loch i miotów.

Dane z kilku badań naukowych wykazały, że endogamia ma znaczący wpływ na wydajność stada. Na przykład, 10% współczynnik inbredu w miocie i lochy (nie należą do rzadkości w niektórych małych zamkniętych stadach) prowadzi do następujących spadków wielkości miotów:
 

 

  Żywo urodzone 3 tyg
Miot inbred -0.32 -0.58
Locha inbred -0.44 -0.24

 

Typowy docelowy poziom inbredu dla "zamkniętych"  stad GGP jest mniejszy niż 2% - oznacza to, że kontrola programu krycia ma kluczowe znaczenie. Firmy ze stadem zarodowym z populacją GGP utrzymują zmienność genetyczną i kontrolę chowu wsobnego przez wyrafinowane plany krycia.

Chów wosbny jest bezpośrednio związany z wielkością populacji, a tym samym im mniejsze stado, tym większa jest skłonność do utraty różnorodności genetycznej i większa depresja inbredu. Utrzymywanie wystarczającej ilości samców jest szczególnie ważne.

Rasy tradycyjne, ze względu na ich niewielką liczbę populacji jak i małą liczbę knurów mają tendencję do wysokiego stopnia inbredu. W niektórych, zaawansowanych programach kontrola inbredu jest osiagana przez:

  • Identyfikację pokrewieństwa każdego żyjącego osobnika z innym.
  • Szacowanie współczynników inbredu dla przyszłych kryć (poziom inbredu dla potencjalnych  osobników).
  • Identyfikacja i dopasowanie stosunkowo niespokrewnionych knurów do loch (selekcja krycia).

Inbred w populacjach świń jest często używany w medycznych programach badawczych ze względu na ''stężenie" szkodliwych alleli. Znanym przykładem jest rasa MeLim wykorzystywana do badania czerniaka złośliwego. Naukowcy odkryli, że niektóre z tych świń są w stanie się "samo-wyleczyć" i obecnie badane są geny leżących u podstaw tego zjawiska .

 

Melanoma and metastatic tumour in lymph glands

Fotografia 1. Prosięta MeLim często rodzą się z czerniakem. Źródło: Prof. Chris Moran.

Fotografia 2. Świnia z zaawansowanymi przerzutami do ślinianek. Źródło: Prof. Chris Moran.

Partial or total change of colour from black to white
Fotografia 3.U niektórych świń guzy znikają. Polega to na częściowej lub całkowitej zmianie
kolorów od czerni do bieli. Źródło: Prof. Chris Moran.

Komentarze do artykułu

To miejsce jest przeznaczone do dyskusji między użytkownikami pig333.com a nie do zadawania pytań autorom artykułów
Skomentuj

Dostęp tylko dla użytkowników portalu 3trzy3. Zaloguj się aby dodać komentarz.

Nie jesteś subskrybentem tej zawartości 3trzy3 w 3 minuty

Cotygodniowy newsletter podsumowujący najnowsze informacje z 3trzy3.pl

Zaloguj się i zapisz do subskrypcji

Nie jesteś subskrybentem tej zawartości 3trzy3 w 3 minuty

Cotygodniowy newsletter podsumowujący najnowsze informacje z 3trzy3.pl

Zaloguj się i zapisz do subskrypcji