Transmisja, bioasekuracja i regionalne programy zwalczania i eliminacji PRRSV

Wstęp

Wirus zespołu rozrodczo-oddechowego świń (PRRSV) jest jednym najważniejszych ekonomicznie patogenów tego gatunku w wielu krajach. Różne doniesienia mówią, że roczne straty ekonomiczne związane z PRRS wynoszą 641 mln USD w USA (Holtcamp i wsp. 2011) i 28 mld jenów w Japonii (Yamane et al. 2010). Wykazano, że PRRSV może być zwalczany i eliminowany na poszczególnych fermach przy użyciu różnych metod, takich jak aklimatyzacja loszek (Dee i wsp. 1994), depopulacja-repopulacja (Dee i wsp. 1994), szczepienia dywanowe (Dee i wsp. 1996), badanie-eliminacja (Dee i wsp. 1998), zamknięcie stada z, lub bez ekspozycji na zjadliwy wirus (Toremorrell i wsp. 2000) i innych. Niestety reinfekcje ferm nowymi szczepami PRRSV są obserwowane dość często, a lokalne szerzenie się wirusa stanowi obecnie największe wyzwanie dla programów kontroli. Artykuł ten stanowi podsumowanie ostatnich danych naukowych dotyczących transmisji PRRSV i bioasekuracji. Wskazuje również na wagę regionalnych programów zwalczania w przyszłych programach eradykacji PRRSV.

Bioasekuracja i transmisja PRRSV

W ostatnich 10-15 latach przeprowadzono liczne badania nad transmisją PRRSV i bioasekuracją. Ich wyniki dostarczyły wielu interesujących danych pozwalających na zrozumienie mechanizmów transmisji tego wirusa i sposobów jej zapobiegania. Tabela 1 pokazuje podsumowanie znanych dróg transmisji PRRSV wraz z praktycznymi metodami bioasekuracji pozwalającymi na zmniejszenie takiego zagrożenia.

Tab. 1. Drogi transmisji PRRSV

Transmisja PRRSV a filtracja powietrza

Ostatnio w warunkach terenowych potwierdzono transmisję PRRSV z powietrzem na duże odległości (Otake i wsp. 2010). W badaniach tych populację 300 tuczników zakażono trzema szczepami PRRSV (1-8-4, 1-18-2 i 1-26-2). W okresie 21 dni pobierano próbki powietrza w różnej odległości od fermy gdzie przebywały tuczniki. Próbki badano testem RT-PCR. W powietrzu z otworów wentylacyjnych wirusa PRRS stwierdzono we wszystkich 21 próbkach. Wirusa wykryto również w 5 ze 114 (4,4%) próbek pobieranych w różnych odległościach od fermy: 2,3, 4,6, 6,6 i 9,1 km (Ryc. 1). Wirus wykryty we wszystkich dodatnich próbkach był w 99,2% identyczny ze szczepem PRRSV 1-8-4. Wyniki te potwierdziły, że transmisja PRRSV z powietrzem może w warunkach naturalnych odbywać się na duże odległości.

Ryc. 1. Zdjęcie obszaru gdzie zlokalizowana była ferma zakażona PRRSV i punkty poboru próbek powietrza, w których stwierdzono zakaźne cząstki wirusa PRRS. Zakaźność wszystkich 5 próbek potwierdzono w próbie biologicznej na świniach. Miana wirusa (wyrażone jako TCID50/ml) zawarte w próbkach powietrza są zaznaczone w każdym punkcie poboru próbek.

Otake, i wsp. 2010

W celu zmniejszenia ryzyka transmisji PRRSV z powietrzem podjęto próbę zastosowania filtracji powietrza. Dee i współpracownicy wykazali skuteczność filtracji w kontrolowanych warunkach terenowych (Dee i wsp. 2010). Badania te wykazały skuteczność wszystkich rodzajów filtrów w zapobieganiu transmisji PRRS z powietrzem w regionie geograficznym gdzie je podjęto (Ryc. 3). Badania te wykazały również istnienie meteorologicznych czynników ryzyka związanych z prawdopodobieństwem transmisji PRRSV, takich jak niskie temperatury, kierunek wiatru, niskie nasłonecznienie, porywiste wiatry, rosnąca wilgotność i ciśnienie atmosferyczne. Dane te umożliwiły lepsze zrozumienie aerobiologii PRRSV i walidację różnych metod filtracji w zapobieganiu zakażeniom tym wirusem.

Ryc. 2. Rozmieszczenie budynków w modelu regionu produkcji w pierwszych dwóch latach badań. Budynki 1, 2 I 3 były wykorzystywane przez dwa lata badań a budynek 4 wykorzystywany tylko w drugim roku. Budynek 1 służył jako źródło aerozoli zawierających PRRSV i Mycoplasma hyopneumoniae. Budynki 2 (kontrolny, niefiltrowany), 3 (filtracja mechaniczna), 4 (filtracja bakteriobójcza) umieszczono w odległości120 m w kierunku, w którym przeważały wiatry w tym regionie, dla ułatwienia transmisji aerozoli. Stacja klimatyczna była umieszczona 10 m na północ od budynku 2. Dee i wsp. 2010.

Skuteczność filtracji powietrza dowiedziono również w dużych, amerykańskich fermach loch (Dee i wsp. 2012). Badanie to wykazało, że prawdopodobieństwo nowej infekcji PRRSV było istotnie wyższe (<0,01) w fermach gdzie nie stosowano filtracji powietrza, niż w fermach stosujących filtrację. Nowe zakażenia PRRSV były 8 krotnie częstsze (p<0,01) przed wprowadzeniem filtracji niż po. Mediana czasu upływającego do nowej infekcji PRRSV wynosiła 30 miesięcy w stadach filtrowanych i była istotnie wyższa (p<0,01) niż w fermach nie filtrowanych, gdzie wynosiła 11 miesięcy. Należy więc stwierdzić, że filtracja powietrza istotnie zmniejsza ryzyko nowych zakażeń PRRSV w dużych fermach loch (Tab. 2).

Tab. 2. Prawdopodobieństwo nowej infekcji PRRSV było istotnie wyższe (p<0,01) w fermach nie stosujących filtracji niż filtrujących powietrze. Przed wprowadzeniem filtracji 8 krotnie częściej dochodziło do zakażeń (p<0,01) niż po ich wprowadzeniu. Mediana czasu do nowej infekcji PRRSV w fermach filtrowanych (30 miesięcy) była istotnie wyższa (p<0,01) niż w fermach gdzie nie stosowano filtracji (11 miesięcy).

Dee, i wsp. 2012

Regionalne program kontroli i eliminacji PRRSV

Ze względu na fakt, że lokalne szerzenie się wirusa jest największym wyzwaniem dla programów zwalczania PRRS, ostatnio podjęto próby regionalnych wysiłków w celu kontroli i eliminacji wirusa. W Ameryce Północnej programy takie rozpoczęto w 25 regionach (Morrison, 2012). Podobne programy rozpoczęto również w Holandii (Duinhoff, 2012), Korei (Jeong i wsp. 2013) i Japonii (Otake i wsp. 2013). Jak dotychczas wszystkie z tych programów są inicjowane przez producentów we współpracy z uniwersytetami i przemysłem, a udział w nich jest dobrowolny. Regionalne programy zwalczania wymagają doskonałej komunikacji i otwartości hodowców, lekarzy i pozostałych uczestników.

Podsumowanie:

PRRS jest chorobą o dużym znaczeniu ekonomicznym. Lokalne szerzenie się zakażeń PRRSV jest częste, dlatego też bioasekuracja jest najważniejszym elementem zapobiegania PRRS. Drogi transmisji wirusa zostały dokładnie opisane a interwencje dotyczące bioasekuracji powinny być stosowane zgodnie z wynikami tych badań. Ryzyko transmisji PRRSV z powietrzem jest duże a filtracja powietrza może je istotnie zmniejszyć. Regionalne programy kontroli są właściwym kierunkiem w zwalczaniu i eliminacji PRRS.