Przypadek kliniczny: Rumień wielopostaciowy i zaburzenia oddechowe u loch i loszek utrzymywanych w kojcach grupowych

Opis fermy

Opis przypadku dotyczy stada loch na greckiej fermie produkującej w cyklu zamkniętym. Pojemność stada wynosiła 650 loch (wielka biała x landrace) i 35 loch babek służących do produkcji loszek F1. Odsadzone lochy i loszki utrzymywano w indywidualnych kojcach przez 30-35 dni i dwukrotnie inseminowane świeżym nasieniem tego samego knura. W 30-35 dniu ciąży lochy były przemieszczane do kojców grupowych (10 loch w grupie). Schemat szczepień stada loch pokazano w tabeli 1. Profilaktyka przeciw pasożytnicza obejmowała pojedynczą iniekcję iwermektyny 14 dni przed porodem i dwukrotnie u knurów.

Ferma była serologicznie dodatnia w kierunku PRRSV i rok wcześniej wykryto wirusa u loch, warchlaków i knurów (wyniki dodatnie w PCR u 30% stada, 90% warchlaków i 35% tuczników).

Tabela 1. Schemat szczepień stada podstawowego i warchlaków

Opis przypadku

U 90% loch stwierdzono rumień wielopostaciowy (EM) oraz zaburzenia oddechowe, bez padnięć zwierząt. Od stycznia 2014 roku do maja 2014 roku, u lochy przemieszczanych do kojców grupowych w około 30-35 dniu ciąży stwierdzano EM charakteryzujący się obrzękiem i zaczerwieniem skóry całego ciała, szczególnie na szyi i głowie, koło oczu u uszu (Ryc. 1-3). Ponadto stwierdzano posmutnienie, depresję, gorączkę (40-41,5 stopni) przez 1-3 dni, trudności w poruszaniu, i objawy oddechowe (utrudnione oddychanie, wypływ z oczu i nosa zawierający śluz i krew (Ryc. 4, 5). Objawów tych nie stwierdzano u loch karmiących, u loch krótko po odsadzeniu, ani u nowo wstawionych, jeszcze nie inseminowanych loszek. Objawy były silnie wyrażone i utrzymywały się przez kilka tygodni u większości (około 90%) ciężarnych loch po ich umieszczeniu w kojcach grupowych, jak i loch i loszek w stadzie babek. Ponadto, u 10-15% inseminowanych loch i loszek pojawiała się ruja krótko po zmieszaniu w kojcach grupowych (tab. 2).

Tabela 2. Wskaźniki rozrodu w 2014

Ryc. 1-2. Chore lochy w kojcach grupowych w z objawami EM charakteryzyjącymi się obrzękło zaczerwienioną skórą.

Ryc. 3. Chora locha z objawami EM. Obszary zaczerwienia z obrzękiem na szyi i głowie.

Ryc. 4-5. Chore lochy z EM, depresją, brakiem apetytu, gorączką i zaburzeniami oddechowymi i wypływem z oczu i nosa zabarwionym krwią.

Badania laboratoryjne

W maju 2014 roku od 7 chorych loch pobrano krew, i od 4 loch wymazy z pochwy i nosa. Lochy reprezentowały różny wiek i były w 30-45 dniu ciąży. W dodatku, w sierpniu 2014 roku pobrano wymazy z nosa od 7 chorych loch.

Krew zbadano następującymi metodami: a) qPCR w kierunku PRRSV typ 1 i typ 2 oraz w kierunku PCV2; b) ELISA w kierunku Actinobacillus pleuropneumoniae (App), Erysipelothrix rhusiopathiae (Ery), PRRSV, ADV gE, pomoru afrykańskiego świń (ASFV), pomoru klasycznego świń (CSFV), i Leptospira spp. Wymazy z nosa zbadano PCR w kierunku na obecność genu toksyny apx-IV App, Bordetella bronchiseptica, Haemophius parasuis, Pasteurella multocida, Streptococcus suis, cytomegalowirusa (PCMV) i grypy (SIV) (H1N1, H3N2, H1N2).

Ponadto dwie próbki krwi poddano badaniu hodowlanemu. Wykonano też badanie hematologiczne i biochemiczne. W rzeźni pobrano próbki skóry, wątroby, nerek i płuc od chorych loch do badania histopatologicznego.

Próbki paszy zbadano na mikotoksyny [aflatoksyny (B1, B2, G1, G2), deoksynilawenol, (DΟN), acetylodeoksynilawenol (acetyl-DΟN), niwalenol, zearalenon (ΖEΝ)] metodą HPLC.

Wyniki

Wyniki testów ELISA i PCR pokazano w tabeli 3. Wszystkie lochy były serologicznie dodatnie w kierunku App i PRRSV, i serologicznie ujemne w kierunku ASFV, CSFV, ADV i Leptospira spp. Nie wykryto wiremii PRRSV i PCV2. Wyniki badania wymazów z nosa są pokazane w tabeli 4. Nie wykryto B. bronchiseptica, P. multocida i PCMV. We wszystkich próbkach wykryto S. suis a jedna próbka (nr 11) była dodatnia w kierunku App, H. parasuis i S. suis. Jedna próbka z maja 2014 była dodatnia w kierunku SIV.

Tabela 3. Wyniki badania próbek surowicy od 7 loch ze zmianami na skórze i zaburzeniami oddechowymi

*L. Pomona, L. tarassovi, L. canicola, L. grippothyphosa, L. Bratislava: wszystkie próbki < 1:100

Tabela 4. Wyniki badania PCR wymazów z nosa

Badania wymazów z pochwy wykazało obecność E. coli i Streptococcus spp. We wszystkich próbkach. Antybiogram wykazał ich wrażliwość na penicylinę, ampicylinę i kombinację amoksycyliny i kwasu klawulonowego.

Badania hematologiczne i biochemiczne wykazały średnią leukocytozę z limfopenią, oraz łagodną anemię i trombocytopenię w jednym przypadku. W dwóch przypadkach liczba eozynofilii przekraczała 3000/ μl. W dwóch przypadkach wysoka liczba białych krwinek była zbieżna z infekcją. Badanie histopatologiczne skóry wykazało przekrwienie wierzchnich i środkowych warstw skóry (ryc. 6). Nie stwierdzono istotnych zmian w innych narządach.

W paszy dla loch nie stwierdzono obecności mikotoksyny.

Ryc. 6. Badanie histopatologiczne skóry. Zwiększone unaczynienie powierzchniowych i środkowych warstw skóry.

Leczenie

W maju 2014 roku przeprowadzono iniekcje amoksycyliny i kwasu klawulonowego u loch w dniu odsadzenia, a w pierwszym tygodniu po połączeniu loch w grupy podawano w paszy 400 ppm amoksycyliny. Ponadto chorym lochom podawano kwas acetylosalicylowy przez 3 dni. W celu zmniejszeni agresji loch okolice szyi i grzwietu smarowano ziołowym preparatem o gorzkim smaku

W sierpniu 2014 roku do programu szczepień włączono szczepienie przeciw SIV i H. parasuis u loch i loszek oraz szczepienie przeciw App u loszek remontowych. Dwa miesiące po wprowadzeniu szczepień objawy kliniczne (EM, objawy oddechowe) uległy dramatycznemu zmniejszeniu.

Rozwój przypadku/wnioski

Stres wpływa na obniżenie odporności a więc w systemach grupowego utrzymania loch bardziej prawdopodobne jest występowanie infekcji. Ponadto stres może wpływać na aktywację infekcji bezobjawowych. W opisywanym przypadku inseminowane lochy/loszki były poddawane wpływu stresu w okresie kiedy ich odporność była obniżona co sprawiało, że były one jeszcze bardziej wrażliwe na zakażenia i występowanie objawów. Wiadomo, że zagęszczenie i mieszanie świń jest stresogenne i negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego. Ponieważ EM wynika z reakcji nadwrażliwości uruchamianej infekcją lub chorobą, możliwym powodem manifestacji klinicznej EM mogła być gorączka (na skutek zakażenia S. suis, H. parasuis i App) i stres. Prawdopodobieństwo, że wpływał na to SIV jest niewielkie ponieważ choroba nie rozprzestrzeniała się na inne lochy i do takiego zakażenia nie dochodzi u loch po odsadzeniu o połączeniu w kojcach grupowych.

Obecnie opisywane objawy obserwujemy sporadycznie i są one słabiej wyrażone. Występują one głównie u loszek po inseminacji i u umieszczeniu ich we wspólnych kojcach. Leczenie obejmuje dwukrotne iniekcje amoksycyliny+kwas klaulonowy oraz meloksikamu. Niekiedy oprócz tego podaje się również kwas acetylosalicylowy.

Podsumowując należy stwierdzić, że stres związany z grupowym utrzymywaniem loch mógł być czynnikiem uruchamiającym proces chorobowy z udziałem różnych patogenów układu oddechowego, i ujemnie wpływać na stan zdrowia i wydajność reprodukcyjną stada loch.