Mechanizm podawania szczepionek doustnych ma ochronić antygen przed środowiskiem o niskim pH i proteazami przewodu pokarmowego, a także służy skutecznemu transportowi aktywnych składników szczepionki do jelita cienkiego. Antygen jest pobierany przez komórki prezentujące antygen, takie jak komórki dendrytyczne (DC), które prezentują antygeny komórkom T w tkance limfatycznej związanej z jelitami (GALT), wywołując w ten sposób humoralną odporność błony śluzowej i komórkowe reakcje immunologiczne. Komórki DC migrują do węzła chłonnego krezki i sprzyjają aktywacji limfocytów T i B specyficznych dla antygenu.
Po aktywacji limfocyty ulegają proliferacji i różnicowaniu, a te aktywowane klonalne limfocyty opuszczają węzeł chłonny krezki i dostają się do krwiobiegu. Komórki dendrytyczne odgrywają kluczową rolę w regulacji ekspresji cząsteczek homingowych na powierzchni aktywowanych limfocytów.

Po wejściu do krwiobiegu większość aktywowanych limfocytów powraca do miejsca, w którym pierwotnie napotkały antygen. Jednak część tych limfocytów migruje również do odległych tkanek błony śluzowej, poza miejsce, w którym antygen został pobrany. Ta aktywacja antygenu w miejscu indukcji błony śluzowej, która prowadzi do powstania komórek efektorowych i/lub pamięciowych T i B w odległych miejscach błony śluzowej, stanowi podstawę wspólnego układu odpornościowego błony śluzowej.
Z tego powodu antygeny podawane doustnie mogą również wywoływać reakcje immunologiczne w błonie śluzowej dróg oddechowych, co omówimy w naszym następnym artykule, który zostanie opublikowany na stronie 3trzy3.pl jeszcze we wrześniu 2025 r. pt. „Szczepionki doustne w walce z chorobami układu oddechowego: aktywacja wspólnego układu odpornościowego błon śluzowych”.
