0
Zmiany w układzie oddechowym świń są powszechnie wykrywane w rzeźniach i są uważane za jeden z najważniejszych problemów zdrowotnych i dobrostanowych w warunkach intensywnej hodowli trzody chlewnej na całym świecie. Pośmiertna ocena makroskopowych zmian w układzie oddechowym świń jest cennym narzędziem do identyfikacji stad dotkniętych chorobą, a także jednym ze sposobów oceny nasilenia zmian, zarówno eksperymentalnie, jak i w warunkach terenowych. Praktyka ta umożliwia również oszacowanie strat ekonomicznych; z tego powodu wiele badań powiązało straty produkcyjne z zaobserwowanymi obszarami uszkodzeń.
Dwie najczęstsze zmiany oceniane w układzie oddechowym świń podczas uboju to dogłowowo- brzuszna konsolidacja tkanki płuc (CVPC) (ryc. 1) i zapalenie opłucnej (ryc. 2). CVPC sugeruje enzootyczne zapalenie płuc świń, występujące w stadach zakażonych Mycoplasma (M.) hyopneumoniae, podczas gdy zapalenie opłucnej jest zwykle konsekwencją różnych infekcji bakteryjnych układu oddechowego lub ogólnoustrojowych. Sytuacje te, jeśli nie powodują upadków, z pewnością wpływają na wydajność świń.
Niedawno w dwóch artykułach przeglądowych (Boeters i in., 2023; Maes i in., 2023) przeanalizowano szereg badań dotyczących chorób układu oddechowego świń, wskazując między innymi na ekonomiczne konsekwencje zmian w płucach obserwowanych w rzeźniach. Boeters i in. (2023) starali się zrozumieć konsekwencje finansowe endemicznie występujących patogenów w ramach zespołu zaburzeń układu oddechowego świń (PRDC).
Wyniki wykazały, że średni wpływ ekonomiczny jednego lub kilku współistniejących patogenów układu oddechowego wahał się od:
- 1.70€ do 8.90€ na prosię w odchowalni
- 2.30€ do 15.35€ na tucznika
- 100€ do 323€ na lochę na rok
Autorzy podkreślili, że wirus zespołu rozrodczo-oddechowego świń (PRRS) był zdecydowanie najczęściej analizowanym patogenem, a następnie M. hyopneumoniae. Według Maes i in. (2023) metodologia oceny zmian w drogach oddechowych u świń podczas uboju jest niezwykle przydatnym narzędziem do uzyskiwania danych na temat stanu zdrowia stada. Ponadto CVPC i zapalenie opłucnej mają duży negatywny wpływ na wydajność świń, a wzrost rozległości zmian może być spowodowany wieloma infekcjami.
CVPC i zmiany opłucnowe wpływają również na różne parametry wskazujące na jakość tuszy i mięsa, prowadząc do zwiększonego ryzyka złego przetwarzania i przechowywania tusz.
Tabela 1 przedstawia przegląd różnych badań oceniających wpływ obecności i nasilenia CVPC na średni dzienny przyrost (ADG) u świń. W szczególności, analizując straty ekonomiczne związane z obszarami zmian wywołanych przez M. hyopneumoniae (zmiany CPVC), badanie przeprowadzone przez Ferraza i in. (2020) przedstawia obiektywny wskaźnik. Zaobserwowano, że na każdy 1% wzrostu powierzchni zmian CVPC, nastąpił spadek ADG o 1,8 g. Co więcej, wszystkie grupy doświadczalne z obecnością zmian wykazywały niższy ADG w porównaniu z osobnikami bez zmian. W związku z tym analiza ekonomiczna badania wykazała, że straty mogą sięgać nawet 6,55 USD na świnię podczas uboju z powodu zakażenia M. hyopneumoniae.
Tabela 1. Przegląd niektórych badań oceniających wpływ obecności i nasilenia dogłowowo- brzusznego zagęszczenia tkanki płuc (CVPC) na średni dzienny przyrost masy ciała (ADG) u świń*
| Źródło | Badana populacja | Wpływ na ADG | Komentarz |
|---|---|---|---|
| Regula et al., 2000 | Siedem ferm (18 kohort po 30-35 świń na kohortę) | -6,8 g/dzień na każdy 1% płuc objętych zmianami | Testy serologiczne były bardziej skuteczne niż ocena poubojowa w ocenie wpływu subklinicznej infekcji na ADG. |
| Donko et al., 2005 | Jedna ferma (138 świń) | Wynik 2: -45 g/dzień (-6%) Wynik 3: -90 g/dzień (-11%) |
Konsolidacja płuc: wynik 1: 0-5%; wynik 2: 6-40%; wynik 3: >40% Wynik 2: 3,13 kg mniej przy uboju Wynik 3: 10,85 kg mniej przy uboju |
| Pagot et al., 2007 | Czternaście ferm (6,997 świń) | -7.0 g/dzień (0.7%) ADG za 1 punkt wzrostu w nasileniu zmian (1-28) | Większy spadek ADG u świń z zaawansowanymi zmianami: Wynik 0: 775 g; Wynik 1-4: 750 g; Wynik 5-8: 735 g; Wynik >8: 695 g |
| Ferraz et al., 2020 | Jedna ferma (500 świń) | -1,8 g/dobę na każdy 1% zmienionej chorobowo powierzchni płuc | Straty finansowe w wysokości 6,55 USD u świń z ponad 15% uszkodzoną tkanką płucną w porównaniu ze zwierzętami bez zmian. |
| Paz-Sánchez et al., 2021 | Jedna ferma (108 świń) | Świnie z CVPC i zapaleniem opłucnej miały odpowiednio 9% i 11% spadek ADG. | Świnie z CVPC pozostawały na fermie dłużej; te z >10% zajęciem miąższu płuc były wysyłane na ubój później; miały niższą średnią masę tuszy i niższy dzienny przyrost masy ciała. |
* Na podstawie Maes i in. (2023).
Wyniki ich badań są różne, ale wszystkie wskazują na znaczne straty w produkcji:
- Regula i wsp. (2000) odnotowali spadek ADG o 6,8 g na każdy procent uszkodzonej tkanki płucnej.
- Donko i wsp. (2005) wykazali zmniejszenie ADG w okresie tuczu o 5,5% i 11% dla świń z wynikiem CVPC odpowiednio 2 (5-40% skonsolidowanej tkanki płucnej) i 3 (> 40% skonsolidowanej tkanki płucnej).
- Pagot i wsp. (2007) podali, że jeden dodatkowy punkt w skali CVPC (0-28) odpowiadał około 0,7% utraconego przyrostu. Co więcej, obecność CVPC potwierdzona podczas uboju może wskazywać na zmniejszenie tempa wzrostu zwierząt o 7%, a jeśli są one związane z zapaleniem opłucnej, może osiągnąć 20%.
Wpływ zapalenia opłucnej
W przypadku zapalenia opłucnej Actinobacillus pleuropneumoniae odgrywa zasadniczą rolę w zakażeniu i rozwoju zmian opłucnowych jako pierwotny patogen. Pasteurela (P.) multocida może powodować podobne zmiany i/lub być związana z tymi zmianami, często współwystępując. Obecność M. hyopneumoniae w płucach może zwiększać zjadliwość P. multocida (Park et al., 2016), zwiększając tym samym występowanie zapalenia opłucnej.
Według Petri i wsp. (2023), którzy zbadali 1 015 tusz z trzech różnych komercyjnych ferm trzody chlewnej, stosując system oceny zapalenia opłucnej w rzeźni (SPES) i pobrali 106 fragmentów opłucnej i płuc do qPCR, nasilenie zmian w płucach było skorelowane z obecnością P. multocida i M. hyopneumoniae, podkreślając w ten sposób znaczenie koinfekcji. Jeśli chodzi o straty produkcyjne, Paz-Sánchez i wsp. (2021) przeanalizowali jedno stado, w którym zmiany CVPC i zapalenie opłucnej spowodowały odpowiednio 9% i 11% zmniejszenie ADG.
Ponadto niektórzy autorzy odnotowali spadek jakości mięsa ze względu na zmiany pH, koloru i zatrzymywania wody, utratę jakości kulinarnej i zmiany smaku w tuszach wieprzowych z uszkodzeniami dróg oddechowych (Przyborowska-Zhalniarovich i in., 2023).
Występowanie zmian w płucach u świń poddanych ubojowi jest wskaźnikiem występowania strat produkcyjnych w systemie produkcji trzody chlewnej i podkreśla potrzebę opracowania strategii kontroli chorób układu oddechowego w stadzie.
