W tym tygodniu Komisja Europejska przedstawiła oficjalną propozycję budżetu UE na lata 2028-2034, która obejmuje gruntowny przegląd Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Najbardziej znaczącą zmianą jest włączenie WPR do nowego „jednolitego funduszu”, który obejmowałby również regionalne fundusze spójności, skutecznie kończąc obecną dwufilarową strukturę (płatności bezpośrednie i rozwój obszarów wiejskich).
W ramach tego nowego modelu państwa członkowskie zarządzałyby funduszami rolnymi bezpośrednio poprzez krajowe i regionalne plany partnerstwa, z finansowaniem powiązanym z mierzalnymi celami i wynikami opartymi na wynikach. W praktyce Bruksela wycofałaby się z narzucania wspólnych warunków dla całej UE, przenosząc większą odpowiedzialność na władze krajowe.

Komisja zaproponowała budżet WPR w wysokości 300 mld euro, co stanowi redukcję o ponad 20% w porównaniu z okresem 2021-2027. Podczas gdy płatności bezpośrednie pozostałyby linią priorytetową, ogólne cięcia i osłabienie wspólnych ram europejskich wywołały poważne obawy w sektorze.
Według Komisji celem jest uproszczenie administracji, poprawa wydajności i zapewnienie krajom większej autonomii. Jednak kilka hiszpańskich regionów - w tym Aragonia i Kastylia i León - już odrzuciło propozycję, ostrzegając przed zagrożeniami, jakie stwarza ona dla rolnictwa rodzinnego i rozwoju obszarów wiejskich.
Jednocześnie Copa-Cogeca, główna europejska organizacja reprezentująca rolników i spółdzielnie rolnicze, potępiła propozycję Komisji jako „najgorszą dotychczasową reformę WPR”. Organizacja ostrzega, że oznacza ona demontaż wspólnego charakteru europejskiej polityki rolnej, a zarówno cięcia budżetowe, jak i przesunięcie w kierunku zarządzania krajowego zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu UE i spójności terytorialnej.
Parlament Europejski i Rada rozpoczną teraz proces negocjacji, który ma potrwać do 2027 roku. Jeśli nowa WPR zostanie zatwierdzona, wejdzie w życie w styczniu 2028 roku.
17 lipca, 2025/ Redakcja 333