0
Rolnictwo w Europie starzeje się szybciej niż inne sektory. Obecnie średni wiek rolnika w UE wynosi 57 lat, a tylko 12 % z nich ma mniej niż 40 lat (młodzi rolnicy). Ta nierównowaga stanowi zagrożenie dla długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego, strategicznej autonomii UE w zakresie produkcji żywności oraz zrównoważonego rozwoju europejskich krajobrazów rolniczych.
Komisja Europejska przedstawiła „Strategię na rzecz odnowy pokoleniowej w rolnictwie”, w której określono jasny plan działania mający na celu wspieranie młodych rolników i przyciągnięcie większej liczby osób do rolnictwa. Strategia ma na celu podwojenie udziału młodych rolników w UE do 2040 r., tak aby młodzi i nowi rolnicy stanowili około 24% europejskich rolników.
W tym celu Komisja zaleci państwom członkowskim, zwłaszcza tym, które pozostają w tyle, aby co najmniej 6 % swoich wydatków na rolnictwo przeznaczyły na środki promujące odnowę pokoleniową, z możliwością uruchomienia dodatkowych środków. Strategia obejmuje również opracowanie do 2028 r. krajowych strategii na rzecz odnowy pokoleniowej w rolnictwie, w których państwa członkowskie zajmą się istniejącymi przeszkodami i określą ukierunkowane środki wsparcia w oparciu o zalecenia Komisji. Państwa członkowskie będą zobowiązane do regularnego składania sprawozdań z postępów. Łącznie działania te zapewnią zrównoważony, odporny i atrakcyjny sektor rolniczy w przyszłości.
Aby rolnictwo pozostało sektorem odpornym i atrakcyjnym, młodzi ludzie muszą mieć odpowiednie warunki do budowania swojego życia i kariery na obszarach wiejskich – zapewniając im nie tylko prawo do pozostania, ale także chęć pozostania. Sektor ten boryka się jednak z poważnymi problemami: starzejącą się siłą roboczą, spadkiem liczby ludności wiejskiej oraz wyzwaniami gospodarczymi i środowiskowymi. Ograniczony dostęp do gruntów, przystępnych kredytów, niższe dochody i brak odpowiednich umiejętności zniechęcają nowych przedsiębiorców, a sukcesja pozostaje trudna ze względu na bariery administracyjne i finansowe. Rozwiązanie tych problemów jest zarówno strategiczną koniecznością, jak i wspólną odpowiedzialnością społeczną UE.
Strategia ma na celu wspieranie i przygotowanie kolejnego pokolenia rolników w UE. Uwzględnia ona fakt, że młodzi rolnicy stoją przed szczególnymi wyzwaniami, którym należy sprostać poprzez konkretne działania na wszystkich szczeblach zarządzania – unijnym, krajowym i regionalnym – oraz w ramach różnych polityk.
Aby to osiągnąć, w strategii określono pięć kluczowych obszarów działania: dostęp do gruntów, finansowanie, umiejętności, godziwe warunki życia na obszarach wiejskich oraz wsparcie dla sukcesji. Każdy z tych obszarów jest przedmiotem ukierunkowanych inicjatyw przewodnich, między innymi:
-
Zaproponowanie młodym rolnikom obowiązkowego „pakietu startowego” w ramach kolejnej WPR, aby ułatwić im wejście do sektora i rozpoczęcie działalności dzięki kompleksowemu pakietowi interwencji, w tym ryczałtowej kwocie do 300 000 EUR na rozpoczęcie działalności;
-
Lepsze ukierunkowanie funduszy na rzecz młodych rolników;
-
Współpraca z EBI w celu opracowania systemów gwarancji i/lub dopłat do oprocentowania w celu ułatwienia dostępu do finansowania;
-
Utworzenie europejskiego obserwatorium gruntów w celu poprawy przejrzystości w zakresie gruntów. Pomoże to rolnikom uzyskać dostęp do dostępnych gruntów, wesprze sukcesję gospodarstw rolnych, dostarczy informacji przydatnych w kształtowaniu polityki i zapobiegnie spekulacjom gruntowymi, ułatwiając nowym podmiotom rozpoczęcie działalności rolniczej.
-
Włączenie do Europejskiego Semestru odpowiednich aspektów dotyczących odnowy pokoleniowej w zakresie sukcesji, włączenie reform emerytalnych, dotyczących przechodzenia na emeryturę i przekazywania gospodarstw rolnych do krajowych ram politycznych w celu ułatwienia terminowej sukcesji i mobilności gruntów.
-
Zaproszenie młodych rolników do udziału w programie Erasmus dla młodych przedsiębiorców, aby mogli oni poznać dobre praktyki rolnicze za granicą lub zdywersyfikować swoje dochody, ucząc się od innych sektorów;
-
Promowanie dobrych warunków życia na obszarach wiejskich przy jednoczesnym wspieraniu rozwoju lokalnego oraz zaangażowania młodzieży i kobiet;
-
Współfinansowanie usług zastępczych w gospodarstwach rolnych, które zastępują rolników podczas choroby, urlopu lub opieki nad bliskimi, aby poprawić równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.
Strategia ma być wdrażana na wielu powiązanych ze sobą poziomach: poprzez obecną i przyszłą WPR, uzupełniające polityki UE, działania krajowe UE w takich obszarach, jak dostęp do gruntów, opodatkowanie, edukacja i emerytury, a także inicjatywy zainteresowanych stron. Pokonanie tych barier wymaga silnego zaangażowania na szczeblu krajowym i regionalnym, aby zapewnić skuteczny wpływ.
20 październik, 2025/Komisja Europejska / Unia Europejska.
https://ec.europa.eu
