1
Ze względu na rosnące znaczenie bezpieczeństwa biologicznego na całym świecie, mamy to szczęście, że możemy oceniać potencjalne ryzyko skażenia i rozprzestrzeniania się chorób z wielu gospodarstw w różnych krajach Europy, Azji i Ameryki.
A priori, można by pomyśleć, że napotkane sytuacje są bardzo zróżnicowane, i to prawda, scenariusz jednej fermy jest zupełnie inny niż scenariusz innej. Jednakże, istnieje szereg wad w bezpieczeństwie biologicznym, które są stale obserwowane, niezależnie od kraju, kultury, typu czy wielkości gospodarstwa.
W tym artykule chcielibyśmy przedstawić cztery najczęściej popełniane błędy (zilustrowane prawdziwymi przykładami), które zostały znalezione na praktycznie wszystkich fermach, które ocenialiśmy. Co zaskakujące, wszystkie z nich są koncepcyjne - o wiele bardziej związane z interpretacją zasad bezpieczeństwa biologicznego niż z brakiem zastosowania środków lub błędami technicznymi.
1. Podwójne standardy
Bardzo często zdarza się, że fermy stosują podwójne standardy w zakresie bezpieczeństwa biologicznego związane z przekonaniem, że ich środki/urządzenia/zarządzanie są lepsze od innych. Zilustrujemy to na bardzo powszechnym przykładzie, ramp załadunkowych.
Gospodarstwo hodowlane wysyła część swoich świń na ubój, a reszta jest tuczona w zewnętrznych jednostkach tuczowych. Gospodarstwo posiada dwa stanowiska przeładunkowe, jedno do wysyłania świń do rzeźni, a drugie do wysyłania świń do wspomnianych tuczarni.
Stanowisko przeładunkowe wykorzystywane do wysyłania świń do rzeźni charakteryzuje się doskonałymi zabezpieczeniami biologicznymi, ponieważ jest to stanowisko klasyczne, podzielone na trzy oddzielne obszary z automatycznymi drzwiami, prysznicami dla personelu itp.
Fot. 1. Model stanowiska przeładunkowego z trzema strefami.
Z drugiej strony, stwierdziliśmy, że stanowisko przeładunkowe dla świń jadących do zewnętrznych tuczarni nie posiada żadnych środków bezpieczeństwa biologicznego; jest to po prostu cementowa platforma na ziemi. Kiedy ta różnica jest omawiana, osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo biologiczne argumentuje, że druga rampa ma kontakt tylko z ciężarówkami jego firmy i że mogą oni polegać na tym, że są one czyste.
W tym miejscu podwójne standardy zawodzą: możliwe jest, że twoje gospodarstwo również popełnia błędy i ważne jest, aby mieć takie same środki zapobiegawcze, jak w przypadku firm zewnętrznych.
2. Wyjątki
Najczęstsze wyjątki dotyczą personelu specjalnego i właścicieli.
Zdecydowana większość gospodarstw wprowadziła prysznice dla pracowników przy wejściu, obowiązek używania odzieży roboczej oraz zakaz wjazdu prywatnych pojazdów na teren gospodarstwa. Stwierdziliśmy jednak, że w wielu przypadkach zasady te nie są stosowane wobec wszystkich pracowników gospodarstwa. Oto przykład.
Ferma ma różnokolorowe uniformy dla poszczególnych działów: niebieski ciążowy, zielony porodowy, żółty tucz itd. Podczas całego audytu obserwujemy, jak każda grupa robocza prawidłowo znajduje się w swojej strefie zgodnie z kodem kolorystycznym; jednak zaczynamy dostrzegać personel ubrany na szaro, który przemieszcza się do wszystkich stref bez zmiany ubrania: są to pracownicy obsługi technicznej. Podobnie kierownik, ubrany na czarno, wykazuje ten sam wzorzec. (Fot. 2)
Tego typu wyjątki są bardzo częste, ale podstawowym problemem jest tak naprawdę brak interpretacji reguły: oddzielenie według kolorów powinno być związane z budynkiem, a nie z rodzajem wykonywanej pracy.
Fot. 2.Wyjątki od kodu kolorystycznego dla ekipy serwisowej i kierownika
3. Niejasne zasady
Najlepszy plan bezpieczeństwa biologicznego jest bezużyteczny, jeśli pracownicy go nie rozumieją.
W wielu przypadkach zasady bezpieczeństwa biologicznego nie są łatwe do przestrzegania, ponieważ mają wiele "podrzędnych" zasad, warunków lub są niejasne, co zmusza pracownika do nadmiernego myślenia za każdym razem, gdy musi ich przestrzegać, co oczywiście znacznie zwiększa prawdopodobieństwo popełnienia błędów. Oto przykład również związany z kodowaniem kolorami.
Ferma jest zaprojektowana ze wspólnymi korytarzami, które rozdzielają i łączą każdą ze stref: ciążową, porodową, itd. Wewnętrzna zasada bezpieczeństwa biologicznego zakłada, że pracownicy muszą nosić obuwie do chodzenia po korytarzach i zmieniać je przy wejściu do każdej ze stref, aby uniknąć skażenia krzyżowego. A priori, jest to odpowiedni protokół; jednakże stwierdziliśmy, że nie ma sposobu na odróżnienie obuwia w przejściach od konkretnego obuwia w każdej strefie, ponieważ są one dokładnie takie same (Fot. 3). Zmusza to pracownika do prób oznaczania swojego obuwia (ślady, które są zmazywane co kilka dni z powodu wchodzenia do pojemników dezynfekcyjnych) lub do świadomego zastanawiania się, czy zmienił obuwie, czy nie.
Problem rozwiązałoby coś tak prostego, jak oznakowanie istniejącego obuwia kolorowymi kolczykami dla każdej strefy. (Fot. 4)
Fot. 3 (po lewej). Obszar zmiany obuwia pomiędzy korytarzem a porodówką. Ryc 4 (po prawej). Oznakowanie obuwia za pomocą kolorowych kolczyków.
4. Nieprzestrzeganie pisemnych protokołów
Prawie wszystkie fermy o pewnej wielkości zaczynają mieć spisane protokoły bezpieczeństwa biologicznego, zarówno dla zewnętrznego jak i wewnętrznego. Jednakże, nie jest tak powszechne, że protokoły te są rzeczywiście przestrzegane na fermie w sposób opisany w dokumentach. Typowe przykłady to mieszanie sprzętu z różnych stref, nieprzestrzeganie procesów czyszczenia lub słynna zasada all in all out (AIAO- całe puste- całe pełne), która w rzeczywistości nie jest przestrzegana.
Wszystkie fermy szybko odpowiadają "tak" na pytanie o AIAO; ale kiedy ocenia się rzeczywistą sytuację, okazuje się, że bardzo niewiele z nich robi to prawidłowo. Tak jest w poniższym przypadku: protokół znakowania prosiąt kolorowymi kolczykami w zależności od tygodnia urodzenia został wdrożony w celu sprawdzenia tego, co spowodowało wymieszanie zwierząt w porodówce z różnokolorowymi kolczykami. (Zdjęcie 5)
Fot. 5. Prosięta z wyraźnymi kolorowymi kolczykami. Efekt nieprzestrzegania zasad AIAO.
Jak wspomniano w artykule, większość niepowodzeń w zakresie bezpieczeństwa biologicznego jest związana z pomyłkami podczas projektowania lub wdrażania protokołów.
Z naszego doświadczenia wynika, że zewnętrzna ocena ekspercka oraz posiadanie na fermie i w firmie menedżerów, którzy są w stanie kontrolować standardy, jest niezbędnym punktem wyjścia do kontroli bezpieczeństwa biologicznego. Ostatecznym celem powinno być stworzenie sprawnie działającego zespołu roboczego, w którym opinie są porównywane, cele ustalane, etc., a w rezultacie prawdopodobieństwo popełnienia tego typu błędów w bezpieczeństwie biologicznym jest zmniejszone.
