Podejście 3-D do lepszego zrozumienia grypy świń: obraz kliniczny (2/3)

W pierwszej części tej serii artykułów opisaliśmy główne trzy podtypy wirusa grypy A (swIAV) krążące u świń oraz wprowadzenie pandemicznego szczepu H1pdmN1pdm w 2009 roku. Zakażenia w gospodarstwach przez nowe reasortanty tych podtypów i często obejmujące wiele podtypów są odpowiedzialne za zmianę obrazu klinicznego (Diaz i wsp. 2017) i prowadzą do zmiennej dynamiki zakażeń w różnych grupach wiekowych (Pomoska-Mól i wsp. 2014; Ma i wsp. 2019). Klasyczne ogniska epidemiczne są rozpoznawane rzadziej. Natomiast postać endemiczna, która jest klinicznie nawracająca, jest obserwowana w coraz większej liczbie gospodarstw (Simon-Grifé i wsp. 2015; Rose i wsp. 2013). Wirusy w tych gospodarstwach krążą na ogół przez cały rok. Obraz kliniczny jest często komplikowany przez dodatkowe czynniki, takie jak wahania temperatury, inne wirusy (np. wirus zespołu rozrodczo- oddechowego śwń (PRRSV) i/lub cirkowirus świń typu 2 (PCV2)) lub bakterie (Streptococcus suis (S. suis), Actinobacillus pleuropneumoniae (APP), Mycoplasma hyopneumoniae (M.hyo) i/lub Glaesserella parasuis (GPS)).

Rola wirusów grypy w "torowaniu drogi" w tym zakresie jest często niedoceniana, jednak jest ona widoczna w bezpośredniej interakcji z S. suis. Tutaj wirusy grypy umożliwiają apatogennym szczepom S. suis adherencję w obrębie płuc, przyczyniając się do rozwinięcia posocznicy (Lin i wsp. 2015) i ciężki przebieg choroby. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku GPS. W doświadczeniach infekcyjnych wykazano, że współzakażenie wirusem grypy i GPS, gdzie użyty szczep GPS miał tylko niską patogenność sam w sobie, powodowało cięższą ekspresję choroby (Pomorska-Mól i wsp. 2017). To wyjaśnia, dlaczego na niektórych fermach S. suis lub GPS mogą prowadzić do wysokich strat bez konieczności stwierdzenia szczepów wysoce wirulentnych. W takich przypadkach często można wykryć w stadach krążące wirusy grypy.

Objawy istotne klinicznie w przypadku ognisk ostrej grypy obejmują wysoką gorączkę i ciężkie objawy oddechowe, które w niektórych przypadkach mogą wiązać się z gwałtowną śmiertelnością. Zmiany w płucach stwierdzane podczas sekcji zwłok w takich przypadkach łatwo pomylić makroskopowo ze zmianami wywołanymi przez M hyo (Zdjęcie 1).

Obecnie jednak znacznie częściej występuje postać endemiczna z niespecyficznymi objawami klinicznymi, która może się różnić w zależności od etapu produkcji lub rodzaju hodowli. Grøntvedt i wsp. (2011) opisali obniżoną wydajność reprodukcyjną po wprowadzeniu wirusów grypy pandemicznej w stadach w Norwegii. Niekorzystny wpływ na wydajność reprodukcyjną obserwuje się również w praktyce, zwłaszcza w przypadku endemicznych zakażeń szczepami H1huN2 i pandemicznymi. Po tym, jak w przeszłości badania eksperymentalne nie mogły wykazać negatywnego wpływu swIAV na parametry rozrodu (Kwit i wsp. 2014; Kwit i wsp. 2015), w ostatnim badaniu (Gumbert i wsp., 2020) wykazano wpływ wirusów pandemicznych na wyniki rozrodu u loch na podstawie analizy 137 ferm utrzymujących lochy. W tym badaniu gospodarstwa, w których wcześniej potwierdzono zakażenie wirusem grypy pandemicznej, miały znacząco obniżony średni powrót do rui (z 13,52% do 10,18%) po wprowadzeniu szczepionki przeciwko H1pdmN1. Ponadto na jedną lochę można było odsadzić o jedno prosię więcej w ciągu roku (Wykres 1).

Oprócz wpływu na lochy, należy podkreślić, że grypa stanowi poważne wyzwanie w zakresie strat prosiąt w odchowalni (Gebhardt i in., 2000). Na podstawie badań przeprowadzonych w dziewięciu fermach loch, w których zostało przebadanych pod kątem grypy łącznie 177 grup odsadzeniowych, wykazano, że status grypowy prosiąt przy odsadzeniu ma znaczący wpływ na późniejsze wskaźniki strat w odchowalni. Śmiertelność wzrosła o 13% w porównaniu do poprzedniej liczby (Alvarez i in., 2015).

W tuczarniach ostre ognisko choroby prowadzi do klasycznych objawów w postaci utrudnionego oddychania, gorączki (do 42°C) i silnego kaszlu. Natomiast postać endemiczna wiąże się ze zwiększonym zużyciem antybiotyków w leczeniu zakażeń wtórnych, a także ze zmniejszeniem dziennych przyrostów masy ciała (Er i wsp. 2016) i prawdopodobnie zwiększeniem strat. Silniejsza patogenność wirusów grypy pandemicznej w porównaniu z wirusami H1N1 jest często obserwowana na fermach trzody chlewnej, gdzie pojawienie się szczepów pandemicznych może być związane z ciężkimi objawami klinicznymi i wysokimi stratami.

Ten wpływ grypy na wszystkie etapy produkcji podkreśla znaczenie dobrze zastosowanego planu działania w celu kontroli grypy w gospodarstwie. Obejmuje to protokoły szczepień, ale także dostosowanie środków zarządzania do sytuacji grypy w gospodarstwie.

Trzecia część tej serii będzie zawierała głębszy wgląd w najnowszą wiedzę na temat strategii kontroli grypy.