Kolibakterioza

Biegunka wywołana przez E. coli dotyczy głównie prosiąt ssących, powodując wysoką śmiertelność.

Inne nazwy: Biegunka E. coli

Więcej informacji o diagnostyce laboratoryjnej

Ze wszystkich chorób u prosiąt biegunka występuje najczęściej. W niektórych przypadkach epidemii zachorowalność i śmiertelność jest wysoka. W dobrze zarządzanych gospodarstwach w danym momencie poniżej 3% miotów powinno wymagać leczenia, a śmiertelność powinna być niższa niż 0,5%. W przypadku bardzo poważnych ognisk śmiertelność może być większa, jeśli mioty nie są leczone.

Głównymi przyczynami biegunki u prosiąt są: E. coli, clostridia, kokcydia, wirus TGE, wirus grypy świń, rotawirus i bezmleczność. Na tle E. coli jest najczęstsza.

Po urodzeniu przewód pokarmowy prosiąt  jest sterylny mikrobiologicznie i ma niską odporność, która mogłaby zwalczać drobnoustroje. Po urodzeniu bakterie szybko kolonizują przewód pokarmowy; spośród nich niektóre szczepy E. coli i Clostridium są potencjalnie patogenne. Odporność jest początkowo zapewniania przez siarę, które zawiera wysokie poziomy przeciwciał (IgG i IgA). Po wchłonięciu przeciwciał siarowych, przechodzą one do krwiobiegu, a odporność miejscowa utrzymuje się dzięki przeciwciałom (IgA) obecnym w mleku (ochrona laktogenna). Jest to niezwykle ważne, aby nowo narodzone prosięta wypijały siarkę natychmiast po urodzeniu, aby uniknąć namnażania się w ścianie jelit patogennych organizmów, powodujących biegunkę. Bardzo ważne jest również, aby prosięta stale piły mleko, aby dostarczać przeciwciała ochronne (IgA) zapewniające miejscową ochronę ściany jelit.

Przeciwciała nabyte w sposób bierny z siary i mleka po pewnym czasie dezaktywują się i presja bakterii w środowisku może przełamać odporność. Wraz ze wzrostem liczby przyjmowanych mikroorganizmów zwiększa się ryzyko choroby. Czynniki środowiskowe, takie jak zbyt niska temperatura, również odgrywają ważną rolę, ponieważ zmniejszają odporność prosiąt. Istnieje delikatna równowaga pomiędzy poziomem przeciwciał, ilością patogenów oraz stresem.

U prosiąt młodszych niż 5 dni najczęstszą przyczyną ostrej biegunki jest E. coli, głównie u miotów loch pierworódek. Choroby wywołane przez infekcje Clostridium są również odnotowywane w tym wieku.

W momencie odsadzenia, niemożność spożycia mleka z IgA, ekspresja nowych receptorów jelitowych i podrażnienie jelit w wyniku zmiany diety (płynne mleko oparte na suchym białku roślinnym) pozwala E. coli na przylgnięcie do kosmków jelitowych, a ich toksyny powodują ostrą biegunkę, 5 do 14 dni po odsadzeniu.

Lochy i tuczniki

• Brak.

Prosięta ssące

• Ostra choroba
  • Jedynym symptomem może być padnięcie prosięcia, które było w dobrej kondycji.
  • Prosięta gromadzą się w jednym miejscu, drżą, lub leżą w kącie.
  • Skóra w okolicy odbytu i ogon są mokre.
  • Wodnista biegunka lub luźne stolce.
• W miarę postępu biegunki.
  • Odwodnienie.
  • Zapadnięte oczy.
  • Pergaminowa skóra.
• Choroba podostra
  • Objawy są podobne, ale wpływ na prosię jest mniej dewastujący, choroba trwa dłużej, a śmiertelność jest mniejsza.
  • Ten rodzaj biegunki jest częstszy u prosiąt między 7 a 14 dniem życia.
  • Wodnista biegunka lub luźne stolce mogę być białe lub żółte.

Prosięta odsadzone

• Pierwsze objawy to nieznaczna utrata kondycji, odwodnienie i wodnista biegunka.
• W niektórych przypadkach kał może zawierać krew lub być ciemny, luźny. Kolor biegunki może być zróżnicowany: szary, biały, żółty i zielony. Nie jest on ważny.
• Świnie w złym stanie - sierść gęsta, w złej kondycji
• Luźne stolce, brudne i mokre kojce.
• Zapadnięte oczy
• Odwodnienie powoduje szybki spadek masy ciała.
• W ciężkich przypadkach padłe prosięta mają zapadnięte oczy.
• Upadki mogą dotyczyć również prosiąt w dobrej kondycji, bez objawów chorobowych.
• Sporadycznie wymioty.

Lochy i prosięta ssące

• Zły stan podłoża.
• Zły stan higieniczny kojców, zwłaszcza jeśli dotyczy to problemów z ich osuszaniem.
• Nieprawidłowe czyszczenie kojców pomiędzy kolejnymi grupami.
• Kontaminacja z innej części fermy, przeniesiona np. przez obuwie, szczotki, łopaty, odzież itp.
• Ciągły przepływ zwierząt.
• Duża wilgotność, ciepło, resztki paszy i kał stwarzają idealne warunki do namnażania się bakterii.
• Wychłodzenie prosiąt, zwłaszcza przez zimne podmuchy powietrza.
• Rutynowe stosowanie sztucznego mleka, zwłaszcza gdy ulegnie zepsuciu lub zanieczyszczeniu.

Więcej informacji o diagnostyce laboratoryjnej

• Na podstawie objawów klinicznych, odpowiedź na antybiotykoterapię ( infekcje wirusowe nie są do wyleczenia za pomocą antybiotyków) i badanie laboratoryjne próbek kału
• Wysłanie do laboratorium wymazów z odbytu, świeżo padłego prosięcia lub żywego w celu wykonania posiewów i antybiogramów.
• Identyfikacja wirulentnych szczepów E. coli za pomocą PCR.
• Bardzo prosty test pozwalający rozróżnić biegunkę wirusową i na tle E. coli polega na użyciu papierka lakmusowego w celu określenia, czy biegunka jest kwaśna, czy zasadowa. Należy namoczyć papierek w kale biegunkowym; biegunka E. coli ma odczyn zasadowy (zmienia się na niebieski), natomiast wirusowa biegunka jest kwaśna (zmienia się na czerwoną).

Prosięta ssące

• Istnieje wiele antybiotyków, jakie można zastosować w przypadku biegunek u prosiąt. Większość ich jest skuteczna wobec E. coli i Clostridium.
• Ze względu na wysoce zakaźny charakter zakażenia leczeniu należy poddać cały miot, gdy tylko zostaną zaobserwowane pierwsze objawy.
• Utrzymuj obszar, w którym przebywają prosięta suchy i czysty.
• Zapewnij dostęp do dodatkowej lampy - źródła ciepła.
• Biegunka na tle E. coli u młodych loch oznacza słabą odporność, więc należy rozważyć szczepienia loch. Szczepionka musi być wykonana dwukrotnie, z odstępem 2 do 4 tygodni między poszczególnymi szczepieniami. Druga dawka powinna być wykonana co najmniej 2 tygodnie przed porodem.
• Dodawanie elektrolitów do wody w celu zapobieżenia odwodnieniu i utrzymania równowagi elektrolitowej w organizmie.

Prosięta odsadzone

• Ważne jest, aby znać historię choroby w gospodarstwie i wrażliwość na antybiotyki  bakterii zaangażowanych w proces chorobowy. Chore świnie należy leczyć indywidualnie. Można dodać tlenek cynku w diecie warchlaków przez 2 do 3 tygodni.
• Jeśli świnie są odwodnione, dostarczaj im elektrolitów w osobnych poidłach.
• Można rozważyć szczepienie doustne tuż przed lub w trakcie odsadzenia.
• Stosowanie inhibitorów kompetycyjnych może pomóc w blokowaniu receptorów wykorzystywanych przez E. coli.
• Substancje zakwaszające wodę mogą być pomocne w obniżaniu namnażania się E. coli w jelitach.