Produkcja mieszanek paszowych jest kluczowym procesem w produkcji trzody chlewnej, w którym jednorodność i jakość mieszania odgrywają fundamentalną rolę w sukcesie zarówno wytwórni pasz, jak i gospodarstwa.
Właściwy proces mieszania zapewnia równomierną dystrybucję składników odżywczych i bezpośrednio wpływa na wydajność produkcji, zdrowie i dobrostan zwierząt oraz efektywność ekonomiczną.

Niewłaściwe mieszanie może obniżyć wydajność paszy, wpływając na rentowność produkcji trzody chlewnej. W tym artykule omówiono czynniki wpływające na proces mieszania i jego wpływ zarówno na wytwórnię pasz, jak i gospodarstwo.
Zapewnienie odpowiedniej jakości paszy dla trzody chlewnej rozpoczyna się od właściwego sformułowania diety, która powinna zaspokajać potrzeby żywieniowe zwierząt na każdym etapie ich życia. Jednak nieodpowiednie mieszanie może negatywnie wpłynąć na jakość początkowej receptury, prowadząc do segregacji składników, co wpływa na strawność i zdrowie świń. Z drugiej strony, jednorodne mieszanie zapewnia, że każde zwierzę otrzymuje stałą dawkę składników odżywczych, optymalizując jego zdrowie i wydajność.
Proces mieszania w młynie paszowym
Proces mieszania jest jednym z najważniejszych w produkcji mieszanek paszowych. Głównym celem jest zapewnienie równomiernej dystrybucji wszystkich składników, od makroskładników odżywczych (zboża, białka, minerały, aminokwasy i tłuszcze) po mikroskładniki odżywcze (witaminy, minerały śladowe, enzymy i dodatki). Niewłaściwe mieszanie może skutkować różnicami w wartościach odżywczych, które wpływają na zdrowie i wydajność zwierząt.
Wybór mieszalnika ma fundamentalne znaczenie i powinien opierać się na charakterystyce składników i wymaganiach produkcyjnych. Najczęściej stosowane są mieszalniki poziome lub wstęgowe.
- Mieszadła łopatkowe są idealne do składników o wyższej lepkości lub gęstości, ponieważ generują bardziej intensywny ruch, który ułatwia jednorodne mieszanie.
- Mieszalniki wstęgowe są bardziej odpowiednie do materiałów o mniejszej gęstości.

Czas mieszania jest kluczowym czynnikiem zapewniającym jednorodność paszy. Niewystarczający czas mieszania może prowadzić do nierównomiernego rozmieszczenia składników, obniżając jakość produktu końcowego. Z drugiej strony, zbyt długi czas mieszania może pogorszyć strukturę składników i wpłynąć na ich właściwości odżywcze.
Niezbędne jest precyzyjne kontrolowanie zarówno czasu mieszania, jak i warunków, aby zapewnić jednorodne mieszanie, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że parametry te mogą się różnić w zależności od składu paszy.
Groesbeck et al. (2007) przeprowadzili badanie mające na celu ocenę wpływu czasu mieszania na jednorodność paszy. Analizując surowe białko w paszach mieszanych przez różne czasy, stwierdzili, że wydłużenie czasu mieszania poprawiło równomierny rozkład białka.

Podążając tą samą linią badań, Rocha et al. (2022) ocenili wpływ czasu mieszania na współczynnik zmienności paszy dla kurcząt. Analizę przeprowadzono przy użyciu mikrotracerów jako narzędzia oceny. Uzyskane wyniki przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 1. Wpływ czasu mieszania (30, 60, 90 i 120 sekund) na współczynnik zmienności paszy dla kurcząt, gdzie zaobserwowano, że im dłuższy czas mieszania, tym niższy współczynnik zmienności. Dostosowane z Rocha et al., 2022.
Pasze | ||||
---|---|---|---|---|
Mieszanie | Faza 1 CV (%) |
Faza 2 CV (%) |
Faza 3 CV (%) |
Faza 4 CV (%) |
30s | 35.90 | 49.50 | 34.80 | 40.80 |
60s | 20.40 | 22.60 | 11.90 | 10.00 |
90s | 10.70 | 8.90 | 9.80 | 10.80 |
120s | 7.50 | 5.40 | 5.40 | 5.80 |
P-Liniowe | <0.0001 | <0.0001 | <0.0001 | <0.0001 |
P-Kwadratowe | <0.0001 | <0.0001 | <0.0001 | <0.0001 |
Wpływ mieszania na zwierzęta
Dobrze wymieszana pasza zapewnia, że świnie będą otrzymywać równomierny rozkład składników odżywczych w każdej porcji, co wspiera kluczowe wskaźniki wydajności, takie jak średni dzienny przyrost (ADG), średnie dzienne spożycie paszy (ADFI) i współczynnik konwersji paszy (FCR). Efekty te mają bezpośredni wpływ na wzrost zwierząt i efektywność wykorzystania składników odżywczych, co wykazały wyniki badań Groesbecka i wsp. (2007).
Tabela 2. Wpływ czasu mieszania na parametry prosiąt. Pasze mieszano odpowiednio przez 0, 30, 60, 120 i 330 sekund. Dostosowane z Groesbeck et al., 2007

Czas mieszania | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0s | 30s | 60s | 120s | 330s | SE | Liniowa wartość | Kwadratowa wartość P | |
0-14 dni życia | ||||||||
waga początkowa, kg | 6.30 | 6.30 | 6.30 | 6.30 | 6.30 | 0.16 | 0.42 | 0.65 |
ADG, g | 190.00 | 249.00 | 245.00 | 256.00 | 280.00 | 23.25 | 0.01 | 0.10 |
ADFI, g | 253.00 | 298.00 | 275.00 | 292.00 | 314.00 | 19.04 | 0.03 | 0.49 |
FCR | 1.33 | 1.20 | 1.12 | 1.14 | 1.12 | 0.05 | 0.03 | 0.03 |
14-28 dni życia | ||||||||
ADG, g | 473.00 | 562.00 | 569.00 | 595.00 | 646.00 | 48.50 | 0.01 | 0.12 |
ADFI, g | 687.00 | 822.00 | 793.00 | 841.00 | 889.00 | 56.14 | 0.01 | 0.17 |
FCR | 1.45 | 1.46 | 1.39 | 1.41 | 1.38 | 0.03 | 0.11 | 0.32 |
0-28 dni życia | ||||||||
ADG, g | 331.00 | 405.00 | 407.00 | 426.00 | 463.00 | 35.04 | 0.01 | 0.01 |
ADFI, g | 470.00 | 560.00 | 534.00 | 566.00 | 601.00 | 35.89 | 0.01 | 0.19 |
FCR | 1.42 | 1.38 | 1.31 | 1.33 | 1.30 | 0.03 | 0.04 | 0.10 |
Waga końcowa, kg | 15.60 | 17.60 | 17.70 | 18.30 | 19.30 | 1.20 | 0.01 | 0.89 |
SE = błąd standardowy
Związek między wytwórnią pasz a gospodarstwem rolnym
Wpływ wydajnego procesu mieszania wykracza poza młyn paszowy; ma on bezpośrednie odzwierciedlenie w gospodarstwie. Dobrze wymieszana pasza poprawia produktywność świń, optymalizując rentowność gospodarstwa. Dlatego też niezwykle ważne jest, aby wytwórnia pasz była w stałym kontakcie z gospodarstwem, aby dostosować się do wszelkich zaobserwowanych odchyleń.
Coś, co należy wziąć pod uwagę w przypadku paszy w postaci mączki, to odległość między wytwórnią pasz a gospodarstwem. Transport na duże odległości może wpływać na jednorodność paszy, ponieważ wibracje sprzyjają rozwarstwianiu, co nasila się w przypadku bardzo różnych rozmiarów cząstek.
Wniosek
Jednorodność i jakość mieszania pasz dla świń ma kluczowe znaczenie dla wydajności produkcyjnej, zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz dla efektywności ekonomicznej produkcji. Prawidłowe mieszanie zapewnia, że zwierzęta otrzymują zbilansowaną i odpowiednią pod względem odżywczym dietę, która promuje wzrost i wydajność. Z kolei niewłaściwe mieszanie może powodować brak równowagi żywieniowej, problemy zdrowotne i wyższe koszty operacyjne. Inwestowanie w wydajne technologie mieszania, szkolenie personelu i ciągłe monitorowanie jakości procesu ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju i rentowności zarówno na poziomie wytwórni pasz, jak i gospodarstwa.
Zalecenia dotyczące optymalnego mieszania
- Wybór odpowiedniego sprzętu: wybór mieszalnika odpowiedniego do rodzaju składników i wielkości operacji ma kluczowe znaczenie. Mieszalniki powinny być wykonane ze stali nierdzewnej, łatwe do czyszczenia i utrzymywane w dobrym stanie, aby zapewnić nie tylko jednorodne mieszanie, ale także bezpieczeństwo pasz.
- Wielkość cząstek surowców: składniki powinny mieć możliwie jednorodne rozmiary cząstek. Znaczne różnice w wielkości cząstek utrudniają jednorodne mieszanie i wpływają na jakość paszy.
- Ciągłe monitorowanie: ważne jest, aby stale monitorować proces mieszania, używając narzędzi takich jak mikrotracery lub mikro minerały do oceny jednorodności. Kontrola ta powinna być przeprowadzana co najmniej raz w roku. Idealna wartość CV jest mniejsza lub równa 5%.